‘Brandevoort-Noord’ is een deel van de nieuwe woonwijk ‘Brandevoort’. Binnen Brandevoort-Noort ligt het Brainport Smart District (BSD). BSD is een proeftuin waar de gemeente Helmond de slimste wijk ter wereld wil ontwikkelen. Met het oog daarop, werkt Helmond op dit moment actief aan een bestemmingsplan met verbrede reikwijdte voor BSD.
Situatie
Vinexwijk Brandevoort komt tot stand in 10 tot 15 jaar, via een regulier bestemmingsplan. Helmond ontwikkelt er op een vraaggerichte manier een bedrijventerrein en een grote hoeveelheid woningen.
Binnen Brandevoort, specifieker binnen Brandevoort-Noord, is Brainport Smart District (BSD) een ‘living lab’. Doel is om er de slimste wijk ter wereld te ontwikkelen. Het gaat om 1.500 woningen en 12 hectare bedrijfsruimte. Kansrijke innovatieve concepten moeten er beloond worden.
Ook gebruikt men er de nieuwste technieken en inzichten om te komen tot een prettig leefklimaat dat de aarde niet verder belast. Dat betekent: energiepositief, CO2-negatief, een circulaire waterketen, een materialenbank, lokale productie van voedsel, nieuwe mobiliteitsconcepten en veel aandacht voor gezondheid en voor data- en energiecoöperaties.
Stap verder
De gemeente is in het deel Brandevoort-Noord al vooruitstrevend en vernieuwend aan het ontwikkelen. Maar in Brainport Smart District gaat ze nog een stap verder. Ze past er de nieuwste inzichten en technieken toe op 8 programmalijnen: circulaire wijk, participatie, sociale wijk, gezonde wijk, digitale wijk, mobiele wijk, wijk met energie en water.
Zo wordt de wijk energiepositief, is er straks alleen emissieloze mobiliteit toegestaan en komt er een circulair watersysteem waarmee 50% minder drinkwater nodig is. Het gebied krijgt verder een klimaatadaptieve inrichting. Hittestress voorkomt men er onder andere door de inzet van groen.
Dankzij al deze toepassingen moet BSD een wijk worden waar iedereen kan en wil wonen. Een wijk waar je behalve aangenaam wonen, ook goed kunt werken en waar verschillende maatschappelijke functies een plek krijgen.
Waarom de Crisis- en herstelwet?
In BSD gebruikt de gemeente een flexibel bestemmingsplan met verbrede reikwijdte. Dit is mogelijk door de Crisis- en herstelwet (Chw). Gemeenten kunnen met zo'n bestemmingsplan hiermee vooruitlopen op de mogelijkheden van het omgevingsplan uit de Omgevingswet.
Initiatiefnemers krijgen de ruimte in dit bestemmingsplan. Zij mogen op een innovatieve manier invulling geven aan deze superslimme wijk. Wel bevat het bestemmingsplan randvoorwaarden. Zo garandeert Helmond dat de plannen van initiatiefnemers bijdragen aan de doelstellingen van het project. Bijvoorbeeld de groene inrichting van een kavel. Of parkeren aan huis is maar beperkt mogelijk.
Bijzonder is dat deze randvoorwaarden zo min mogelijk geformuleerd worden als regels of specifieke maatregelen. Ze staan genoemd als doelen en indicatoren. Het doel is dus bepaald, de invulling laat de gemeente zo veel mogelijk vrij. De doelen en indicatoren staan in een ‘Quality Book’ dat bedoeld is om initiatiefnemers te inspireren. Er is ook een ‘Quality Team’ ingesteld dat de plannen van initiatiefnemers toetst met behulp van het Quality Book.
Ervaringen en resultaten
Het project loopt, al is het wat achter geraakt op de planning, onder andere vanwege de coronacrisis. De opgave is ook complex en er moesten extra onderzoeken worden uitgevoerd. De bedoeling is nu dat het ontwerp-Chw-bestemmingsplan in april 2021 naar het college gaat.
Bijkomende ontwikkeling is dat er onlangs extra middelen zijn toegekend op grond van de Woningbouwimpuls-regeling. Daardoor verloopt de woningbouw tijdelijk sneller, ook omdat er veel minder vooronderzoek nodig is voor de vergunningverlening.
Uitgangspunt van het Chw-experiment was een gebied te ontwikkelen met oog voor meer dan alleen bouwen en ruimtelijke ordening. Dat is goed gelukt. Ook het kwaliteitsboek dat Helmond heeft ontwikkeld, helpt om aan dit uitgangspunt te voldoen.
Zie ook
Een ander project in Helmond dat gebruik maakt van de Crisis- en herstelwet: